ارزیابی پایایی و روایی پرسشنامه چند وجهی خودپنداره جنسی در جمعیت ایران

Transcript

1 Iranian Journal of Military Medicine Winter 201, Volume 14, Issue 4 Pages: مجله طب نظامی دوره 14 شماره 4 زمستان 191 صفحات: ارزیابی پایایی و روایی پرسشنامه چند وجهی خودپنداره جنسی در جمعیت ایران محمد آرش رمضانی 1 و 2 MD-PhD آفاق قائم مقامی MSC مهرداد طال کار MSC سید حسن سعادت *1 MD-PhD الهام زمانی MSC 4 جمال شمس 1 و 2 MD-PhD سمیرا هادی MSC 5 1 مرکزتحقیقات علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی بقیه ا...)عج( تهران ایران 2 مرکز تحقیقات علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران ایران دانشگاه آزاد اسالمی واحد مرودشت فارس ایران 4 دانشکاه آزاد اسالمی واحد خمینی شهر اصفهان ایران 5 مرکز تحقیقات علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی بقیه ا...)عج( تهران ایران چکیده اهداف: خودپنداره جنسی از مهمترین جنبه های زندگی جنسی انسان و حیطه روانشناسی است. خودپنداره از حیطه های متعددی تشکیل شده است. پرسشنامه چندوجهی خودپنداره جنسی پروفسور اسنل یکی از ابزارهای مناسب در این زمینه است که برای تحقیقات و ارزیابی های فردی طراحی شده و استفاده می شود. هدف از این مطالعه ارزیابی روایی و پایایی این پرسشنامه برای جمعیت ایرانی می باشد. روش ها: در یک مطالعه مقطعی فرم اصلی آلفای کرونباخ استفاده شد. روایی ساختاری به کمک تحلیل عوامل و مقایسه بین دو گروه انجام شد. روایی شاخص نیز از ارزیابی همبستگی بین دو پرسشنامه GHQ-28 و رضایتمندی زناشویی ارزیابی شد. یافته ها: پایایی بر اساس آلفای 0.89 خوب ارزیابی شد. تحلیل عامل سئواالت 28 عامل را مشخص کرد و تحلیل زیر گویه های MSSCQ در 4 عامل دسته بندی شدند. همبستگی معنی داری بین نمره GHQو MSSCQ وجود داشت )0.008=p,0.1-=r( این همبستگی بین نمره رضایتمندی زناشویی و MSSCQ نیز وجود داشت )0.01=p,0.=r(. نتیجه گیری: MSSCQ ابزاری مناسب در ارزیابی خودپنداره جنسی در جمعیت ایرانی ارزیابی شد و برای تحقیقات نیز در زمینه حیطه رفتارهای جنسی انسان در جمعیت ایرانی مناسب می باشد. واژه های کلیدی: پرسشنامه چندوجهی خودپنداره جنسی روایی پایایی خودپنداره جنسی ایران. Validity and Reliability Assessment of Multi-Dimensional Sexual Self-Concept Questionnaire for Iranian Population Ramezani M.A. 1,2 PhD, Ghaemmaghami A. MSC, Talakar M. MSC, Saadat S.H. 1* PhD, Zamani E. 4 MSC,Shams J. 1,2 PhD,Hadi S. 5 MSC 1 Behavioral Sciences Research Center, Baqiyatallah University of Medical Sciences, Tehran, Iran 2 Behavioral Sciences Research Center, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran Islamic Azad University of Marvdasht, Fars, Iran 4 Islamic Azad University of Khomeini shahr, Isfahan, Iran 5 Neuroscience Research Center, Baqiyatallah University of Medical Sciences, Tehran, Iran Abstract: Background: Sexual self-concept is an important aspect of human sexuality and his psychological structure. It contains several domains and sub scales. Multi-dimensional Sexual Self-concept Questionnaire (MSSCQ) has been designed by Professor Snell to assess Sexual self-concept, which has been used in many researches and individual evaluations. The main goal of this study is to evaluate reliability and validity of MSSCQ for Iranian general population. Methods: In a cross sectional study, the original MSSCQ has been translated-retranslated and tested for random general population. Reliability has been tested by Cronbach s alpha coefficients. Construct validity has been tested by factor analysis and the comparison between two groups and also criterion validity has been assessed due to the correlation between GHQ-28 and marital satisfaction scale. Results: Our study shows that the reliability is good for MSSCQ α=0.89. Factor analysis has introduced 28 factors in primary questions and 4 factors for subscales analysis. There has been appropriate correlation between GHQ-28 score and MSSCQ (r=-0.1, p=0.008) and a meaningful correlation between marital satisfaction and MSSCQ (r=0., p=0.01). Discussion: MSSCQ is a good tool for sexual self-concept assessment in Iran and therefore is appropriate for research about human sexuality in Iranian population. Key words: Multi-dimensional sexual Self-concept questionnaire, MSSCQ, reliability, validity, Iranian, sexual self-concept. نویسنده مسئول: سید حسن سعادت. تمامی درخواستها باید به نشانی: Arash98@gmail.com فرستاده شود. دریافت مقاله :91/9/24 پذیرش مقاله :91/12/1

2 0 محمد آرش رمضانی و همکاران مقدمه تحقیق و پژوهش در حیطه سالمت جنسی و اختالالت جنسی در ایران حیطه ای نوپا است و تغییرات فرهنگی و جمعیتی بروز بیماریهای خطرناکی چون ایدز که در اثر رفتارهای پرخطر جنسی ایجاد می شود تغییر الگوهای ارتباطی بین فردی و خانوادگی باعث شده است که این حیطه به جد مورد توجه پژوهشگران و مراکز تحقیقاتی در این زمینه قرار بگیرد. مطالعات در مورد بیماری ایدز در ایران این مسئله را نشان می دهند که الگوی ابتال به بیماری از الگوهای انتقال خونی مانند انتقال خون آلوده استفاده از وسایل تزریقی مشترک در بین معتادین تزریقی در حال تغییر به الگوهای رفتارهای پرخطر جنسی می باشد ]1[. بسیاری از جوانان با ورود به جامعه تحت تاثیر رفتارهای موجود در جامعه و پدیده اجتماعی شدن ارتباطاتی را برقرار می کنند. مطالعات جدید در ایران نشان داده اند که حدود 20 تا 0 درصد جوانان دارای رفتارهای جنسی هستند ]2-4[. از طرف دیگر طی بررسی های اخیر در ایران نشان داده شده است که یکی از مهمترین مسائلی که باعث اختالفات زناشویی می شود و حتی یکی از علل مهم طالق در ایران اختالالت و اختالفات جنسی بین زوجین است که باعث از بین رفتن کانون گرم خانواده نیز می شود ]5[. همه عوامل گفته شده در باال نشانگر این است که جامعه ایرانی باید تحت آموزشهای سالمت جنسی و خانواده باشد و افراد باید آگاهی و به تبع آن خودپنداره خود را در رفتارهای جنسی شخصی ارتقا ببخشند تا بتوانیم از بسیاری از انحرافات اخالقی و همچنین بسیاری از بیماریها در جامعه جلوگیری نماییم. اولین قدم در این راه ارزیابی سالمت روانی و برداشتهای افراد از روابط جنسی می باشد. قدمهای بعدی را می توان مداخالت بر اساس این ارزیابیهای اولیه دانست. خودپنداره جنسی افراد یعنی احساسات تصورات و باورهایی که افراد در مورد روابط جنسی دارند و بر اساس این احساسات تصورات و باورها رفتارهای خود را تنظیم می کنند. ارزیابی خود پنداره می تواند پیشگویی کننده مهمی در بروز رفتارهای بعدی باشد و ارتقای آن می تواند به سالمت روانی - جنسی افراد کمک بسزایی بکند. در ایران وسیله ای برای ارزیابی این متغیر وجود ندارد. لذا پژوهشگران با توجه به لزوم این امر بر آن شدند تا ابزاری را در جهت ارزیابی های بالینی و تحقیقی در مورد خود پنداره جنسی تهیه نمایند. در بررسی های انجام شده استفاده از پرسشنامه چند وجهی خودپنداره جنسی ( Multi- The dimensional Sexual Self-Concept Questionnaire.)(MSSCQ در مطالعات بسیاری مورد توجه قرار گرفته است ]6[. این پرسشنامه توسط پروفسور ویلیام اسنل از بخش روانشناسی دانشگاه جنوب شرقی میسوری آمریکا در دهه 1990 طراحی شده است و تحت ارزیابی روایی و پایایی قرار گرفته است ]7[. این پرسشنامه وجوه مختلفی از خودپنداره جنسی افراد را اندازه گیری می کند دارای 20 زیر مقیاس است که می توان گفت کاملترین پرسشنامه در زمینه ارزیابی خودپنداره جنسی می باشد ]8[. با توجه به کامل بودن و اینکه گویه های آن متناسب با هر فرهنگی تنظیم شده اند هدف نویسندگان از مطالعه این بوده است که این پرسشنامه را برای جمعیت ایرانی تحت ارزیابی روایی و پایایی قرار دهند تا بشود از آن در مطالعات مختلف در حیطه سالمت جنسی استفاده کرد. روش ها نوع مطالعه و روند تهیه ابزار: مطالعه از نوع مطالعات مقطعی استاندارد سازی ابزار طراحی شد. ابتدا با اجازه کتبی از پروفسور اسنل پرسشنامه ایشان از سایت شخصی ایشان دریافت شد. عملیات ترجمه باز ترجمه به شرح ذیل برای پرسشنامه انجام شد. دو نفر از پژوهشگران این پرسشنامه را به فارسی ترجمه کردند و بعد مقایسه بین دو ترجمه انجام شد. یک نسخه ترجمه شده فارسی هماهنگ به پژوهشگر سوم که به انگلیسی تسلط کامل داشت داده شد تا دوباره به انگلیسی برگردانده شود. نسخه به انگلیسی برگردانده شده با نسخه اصلی پرسشنامه تطبیق داده شد و توسط تیم تحقیق مورد تایید قرار گرفت. پرسشنامه ترجمه شده به فارسی از اعتبار خوب ترجمه یی با این ترتیب برخوردار گردید. عالوه بر این به صورت مقدماتی پرسشنامه به 15 نفر از جمعیت عمومی داده شد تا مشکالت احتمالی آن از دید جمعیت عمومی نیز مشخص شده و برطرف گردد. عالوه بر آن اطالعات این 15 نفر نیز تجزیه و تحلیل اولیه شد تا بتوان از این اطالعات در اندازه گیری حجم نمونه اولیه نیز کمک گرفت. حجم نمونه و نحوه نمونه گیری: با توجه داده های بدست آمده و با کمک فرمول تعیین حجم نمونه براورد میانگین در یک جمعیت و براساس سطح اطمینان 95 درصد وحداکثر خطای نمونه گیری 20 درصد واریانس حجم نمونه حدود 60 نفر جمعیت عمومی بر اساس نمونه گیری تصادفی در نظر گرفته شد. با توجه به در نظر گرفتن 20 درصد از دست دادن نمونه در کل نمونه گیری از 7 نفر انجام شد. نمونه گیری بر اساس نمونه گیری تصادفی از بین جمعیت یک سازمان مردم نهاد در اصفهان و مراجعه کنندگان به یک بیمارستان عمومی در تهران بر اساس روزهای هفته و ساعات مراجعه انجام شد. ابزارهای مورد استفاده: در این مطالعه پرسشنامه 100 سئوالی چند وجهی خودپنداره جنسی اسنل که ترجمه شده بود به همراه دو -1 پرسشنامه سالمت عمومی 28 سئوالی )GHQ-28( که پرسشنامه استانداردی برای براورد سالمت روان است و توسط نور باال و همکاران برای جمعیت عمومی ایران مورد استفاده قرار گرفته است ]9,10[. برای ارزیابی اعتبار پرسشنامه خودپنداره بکار گرفته شد. -2 پرسشنامه بعدی پرسشنامه رضایت از روابط زناشویی 25 سئوالی بود که رضایتمندی از روابط را مورد ارزیابی قرار می داد این پرسشنامه توسط صالحی و همکاران ترجمه شده است و تحت ارزیابی پایایی و روایی قرار گرفته است ]11[. در مطالعه حاضر نیز این پرسشنامه از روایی محتوایی خوبی برخوردار بود و هماهنگی با GHQ-28 داشت و پایایی بسیار خوبی داشت آلفای کرونباخ برابر 0.9 محاسبه شد.)α=0.9 : CI95%= ( نحوه تجزيه و تحليل اطالعات: ارزیابی روایی و پایایی MS- :SCQ برای ارزیابی پایایی یا Reliability از روش ثبات درونی به روش آلفای کرونباخ با سطح اطمینان 95 درصد استفاده شد و برای زیر مقیاسهای پرسشنامه نیز آلفا محاسبه گردید. برای ارزیابی روایی یا Va- Content validity از سه روش استفاده شد. روایی محتوا یا lidity عالوه بر نظر خبرگان که دریافت شد و قابل قبول بود از تحلیل عامل با روش Principle component analysis با چرخش واریماکس استفاده شد. این روش برای روایی ساختاری نیز مورد استفاده قرار می گیرد. در ارزیابی روایی ساختاری یا Construct validity از روش افتراقی Discriminant به صورت مقایسه دو گروه استفاده شد. بدین ترتیب که از پرسشنامه GHQ-28 نقطه برش استخراج شد افراد به دو گروه با احتمال دیسترس روانی و بدون آن تقسیم شدند و داده ها بین این دو گروه مورد مقایسه قرار گرفت. در روایی شاخص یا Criterion validity از روش فرم همزمان یا Concurrent validity استفاده مجله طب نظامی دوره 14 شماره 4 زمستان 191

3 ارزیابی پایایی و روایی پرسشنامه چند وجهی خود پنداره جنسی در جمعیت ایران 04 شد. داده ها پرسشنامه MSSCQ با پرسشنامه هایGHQ-28 و رضایتمندی از روابط زناشویی مقایسه گردید و تحت ارزیابی همبستگی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل آماری: داده ها پس از جمع آوری و کد گزاری به كمك نرم افزار آماري SPSS ویرایش 20 تحت تجزيه و تحليل قرار گرفتند. در مقايسه گروه ها در مورد داده هاي رتبه اي از آزمونهاي Kruskal Wallis test,mann-whitney test و در مورد داده هاي عددي از آزمون ANOVA test استفاده شد. جهت بررسي همبستگي بين پرسشنامه MSSCQ و پرسشنامه های ديگر از ضرايب همبستگي Pearson و Spearman استفاده شد براي ارزيابي روايي ساختاري و محتوايي همانطور که در باال ذکر شده است از تحليل آماري Principle component Anal- به روش Factor analysis Varimax و جهت ارزيابي اثر عوامل روي همديگر از روشهاي ysis Rotation و Oblimin استفاده شد الزم به ذكر است در تمامي آزمونهاي آماري سطح زير 0/05 معني دار تلقي گردید. نتایج از بین 7 نفر نمونه ای که بطور تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه ها را تکمیل کردند 4 نفر زن و 0 نفر مرد بودند که دامنه سنی بین 20 تا 58 سال داشتند. میانگین سنی این افراد 42 سال با انحراف معیار 8 سال بودکه از توزیع نرمال نیز تبعیت می کردند. در قدم اول تحلیل پایایی به کمک آلفای کرونباخ انجام شد تحلیل در دو سطح صورت گرفت ابتدا بین تمام 100 سئوال پرسشنامه که آلفای 0.89 با دامنه اطمینان 95 درصد بین 0.85 تا 0.92 بدست آمد. در سطح دوم آنالیز بر طبق پروتکل تحلیل پرسشنامه MSSCQ 20 زیر گویه آن بدست امد و پایایی بین این 20 زیر گویه نیز محاسبه شد که این پایایی نیز در حد قابل قبولی بدست آمد. آلفای کرونباخ 0.8 با دامنه اطمینان 95 درصد بین 0.71 تا که در سطح قابل قبول می باشد. در قدم بعد تحلیل عامل نیز در دو سطح انجام شد. در ابتدا تحلیل عامل بین 100 سئوال پرسشنامه انجام شد. این تحلیل پرسشنامه را به 28 زیر گویه تقسیم کرد که در مجموع این 28 عامل 84 درصد واریانس را به خود اختصاص دادند. نمودار شماره Scree plot 1 تحلیل عامل سئواالت را نشان می دهد. در تحلیل سطح دوم 20 زیر گویه پرسشنامه نیز تحت تحلیل عاملی قرار گرفت و داده بطور جالبی 4 عامل را نشان داد که 66.7 درصد واریانس را به خود اختصاص دادند و در جدول شماره 1 این چهار عامل با ضرایب خود آورده شده اند. روایی افتراقی بر اساس میزان دیسترس بدست آمده از پرسشنامه GHQ-28 برای نمره کل پرسشنامه MSSCQ و هم برای 20 زیر گویه محاسبه شد که در مورد 8 زیر گویه معنی دار بود. یعنی در این 8 زیر گویه افتراق بین سالم و ناسالم معنا دار گزارش شد. جدول شماره 2 میانگین نمرات زیر گویه های MSSCQ در دو گروه مشخص شده است. در مورد روایی شاخص از مقایسه همبستگی بین نمره MSSCQ با دو پرسشنامه GHQ-28 و رضایتمندی زناشویی استفاده شد. همبستگی معنی داری بین نمره MSSCQ و پرسشنامه GHQ وجود داشت نمره پایین در این پرسشنامه با سالمت روان پایین تری همراه بود) -=r 0.008=p,0.1(. این همبستگی معنا دار بین نمره MSSCQو نمره رضایتمندی زناشویی نیز وجود داشت )0.01=p,0.=r(. این همبستگی ها در نمودار های 2 و آورده شده است. نمره باال در GHQ نشاندهنده وضعیت سالمت روانی بدتری است. بحث مطالعات قبلی نشان داده اند که بین رفتارهای جنسی انسان و خودپنداره ای که وی از خود دارد ارتباط مستقیم و معنا داری وجوددارد و این خودپنداره حتی از دوران نوجوانی وجود داشته و شروع به شکل گیری می کند. این خودپنداره وضعیت باور افراد در مورد رفتارهای جنسی شان را مشخص می کند. نکته مهم تاثیر رفتارهای پرخطر جنسی در بروز بیماری ایدز در جوامع است که خودپنداره می تواند اثر مهمی در پیشگیری از ایدز نیز داشته باشد. از طرف دیگر خودپنداره روی اختالالت جنسی نیز اثر داشته و بهتر است در این اختالاالت نیز ارزیابی شود. در پژوهشهای روی رفتارهای جنسی شاید باید نگاهی ویژه به خودپنداره داشت ]12-14[. تمام موارد فوق اهمیت ابزاری دقیق در ارزیابی خودپنداره جنسی در انسان را می رساند. پرسشنامه خودپنداره جنسی پروفسور اسنل که در دهه 1980 سیر تکاملی خود را طی کرد و به پرسشنامه 100 سئوالی کنونی تبدیل شده است از بهترین ابزارهای در این زمینه می باشد ]6,8[. مطالعات محدودی روی این پرسشنامه کار کرده اند ] 15,16 [ نه به دلیل ضعف آن بلکه به دلیل نو پا بودن تحقیقات در این زمینه. پرسشنامه های دیگری خصوصا در مورد جوانان و نوجوانان وجود دارند که کوتاه تر و اختصاصی برای نوجوانان هستند ]17,18[. نتایج استاندارد سازی تعیین روایی و پایایی این پرسشنامه در جمعیت ایرانی در مطالعه اخیر نشان داد که این پرسشنامه می تواند ابزار مناسبی در سنجش خودپنداره جنسی در جمعیت ایرانی زن و مرد باشد. پایایی 0.89 خیلی خوب برای پرسشنامه محاسبه شد. تحلیل انواع روایی ها نیز اعتبار خوبی را برای پرسشنامه MSSCQ در این مطالعه نشان داد. نتایج مشابه این کار چه در فرهنگهای دیگر و چه در ایران انجام نشده بود که مقایسه ای انجام شود. نکات قوت مطالعه حاضر روش درست تحقیق خصوصا ترجمه باز ترجمه خوبی بود که از پرسشنامه MSSCQ شده بود را می توان نام برد. محققین کوشیدند که تمامی موارد متدولوژی را در این تحقیق رعایت کنند. این حاصل تجربه نویسندگان در مطالعات قبلیشان بود. اما مطالعه به تبع محدودیت هایی نیز داشت ازجمله محدودیت حجم نمونه. با اینکه حجم نمونه بر اساس فرمول های آماری محاسبه شده بود اما به نظر می رسد که حجم نمونه ای باالتر نتایج را اعتبار بیشتری می دهد. از محدودیت های دیگر این مطالعه سن موارد بود. که فقط روی متاهلین 20 تا 60 سال انجام شد. بهتر است که روایی شاخص به کمک پرسشنامه های دیگر نیز انجام شود. یکی از روایی های مهم در روایی ساختاری روایی پیشگو است که نیاز به گذشت زمان دارد. یعنی آیا پرسشنامه می تواند پیشگویی کننده اتفاقات برای مراجعان در آینده باشد که در این مطالعه به دلیل مقطعی بودن انجام نشد. در مطالعات آینده بهتر است به این نکته توجه خاص کرد. در هرصورت این مطالعه ثابت کرد که این پرسشنامه می تواند برای مردم ایران مناسب باشد و می توان از آن در مطالعات در زمینه رفتارهای جنسی استفاده کرد. تشکرو قدردانی: نویسندگان از تمامی افرادی که در این مطالعه شرکت کرده و کمک به تسهیل انجام مطالعه کردند کمال تشکر را دارند. Ir J Military Medicine Vol. 14, No. 4, Winter 201

4 05 محمد آرش رمضانی و همکاران جدول 1( تحلیل عامل زیرگویه های پرسشنامه MSSCQ زیرگویه ها عامل اول عامل دوم عامل سوم عامل چهارم.81 sexual problem prevention.786 internal-sexual-control.757 sexual-esteem.70 sexual-consciousness.720 sexual self-efficacy.697 sexual problem management.66 sexual self-schemata.610 motivation to avoid risky sex.591 sexual-optimism.582 sexual-satisfaction.868 sexual-motivation.847 sexual-preoccupation.781 sexual problem self-blame.747 sexual-monitoring.7 power-other sexual control.716 sexual-assertiveness chance/luck sexual control.785 sexual-anxiety.484 sexual-depression.914 fear-of-sex مجله طب نظامی دوره 14 شماره 4 زمستان 191

5 ارزیابی پایایی و روایی پرسشنامه چند وجهی خود پنداره جنسی در جمعیت ایران 06 P جدول 2( مقایسه زیرگویه های پرسشنامه MSSCQ بین دو گروه برای روایی افتراقی میانگین وضعیت سالمت روان زیرگویه ها انحراف معیار sexual-anxiety sexual self-efficacy sexual-consciousness motivation to avoid risky sex chance/luck sexual control sexual-preoccupation sexual-assertiveness sexual-optimism sexual problem self-blame sexual-monitoring sexual-motivation sexual problem management sexual-esteem sexual-satisfaction power-other sexual control sexual self-schemata fear-of-sex sexual problem prevention sexual-depression internal-sexual-control Ir J Military Medicine Vol. 14, No. 4, Winter 201

6 07 محمد آرش رمضانی و همکاران R=-0.1, p=0.008 نمودار 1( نمودار اجزا تحلیل عامل 100 سئوال پرسشنامه MSSCQ R=-0.1, p=0.008 نمودار 2( همبستگی بین نمره پرسشنامه MSSCQ و پرسشنامه 28-GHQ Ir J Military Medicine Vol. 14, No. 4, Winter 201

7 ارزیابی پایایی و روایی پرسشنامه چند وجهی خود پنداره جنسی در جمعیت ایران 08 نمودار ) همبستگی بین نمره پرسشنامه MSSCQ و پرسشنامه رضایتمندی زناشویی منابع 1. Nasirian M, Haghdoost AA. Modeling of new HIV infections based on exposure groups in Iran. Kerman, Iran.: Kerman University of Medical Sciences; Farahani FK, Cleland J, Mehryar AH. Associations between family factors and premarital heterosexual relationships among female college students in Tehran. Int Perspect Sex Reprod Health.2011;7(1):0-9.. Malek A, Shafiee-Kandjani AR, Safaiyan A, bbasi-shokoohi H. Sexual Knowledge among High School Students in Northwestern Iran. ISRN Pediatr.2012;2012: Mohammad K, Farahani FK, Mohammadi MR. Sexual risk-taking behaviors among boys aged years in Tehran. J Adolesc Health.2007;41(4): Kalantari A, Rooshanfekr P, Javaheri J. Review of three decade divorce cuases in Iran (Persian). Strategic Research of Women 2012;14(5): Snell WE, Fisher TD, Walters AS. The Multidimensional Sexuality questionnaire: An objective self-report measure of psychological tendencies associated with human sexuality. Ann Sex Res.1989;6: Snell WE. semo edu/snell/vita htm Snell WE. The Multidimensional Sexual Self- Concept Questionnaire. In: Davis CM, Yarber WL, Baurermen R, Schreer G, Davis SL, editors. Sexuality-related measures: A compendium. 2nd ed. CA, Sage Pub, Noorbala AA, Bagheri Yazdi SA, Hafezi M. Trends in change of mental health status in the population of Tehran between 1998 and Arch Iran Med.2012;15(4): Noorbala AA, Bagheri Yazdi SA, Yasamy MT, Mohammad K. Mental health survey of the adult population in Iran. Br J Psychitry.2004;184: Salehi M, Zargar A, Ramezani MA. Effects of Dextromethorphan on reducing methadone dosage in opium addicts undergoing methadone مجله طب نظامی دوره 14 شماره 4 زمستان 191

8 09 محمد آرش رمضانی و همکاران maintenance therapy: A double blind randomized clinical trial. J Res Med Sci.2011;16(10): Pai HC, Lee S. Sexual self-concept as influencing intended sexual health behaviour of young adolescent Taiwanese girls. J Clin Nurs.2012;21(1-14): Pai HC, Lee S, Yen WJ. The effect of sexual self-concept on sexual health behavioural intentions: a test of moderating mechanisms in early adolescent girls. J Adv Nurs.2012;68(1): Pai HC, Lee S, Chang T. Sexual self-concept and intended sexual behavior of young adolescent Taiwanese girls. Nurs Res.2010;59(6): Hensel DJ, Fortenberry JD, O'Sullivan LF, Orr DP. The developmental association of sexual self-concept with sexual behavior among adolescent women. J Adolesc.2011;4(4): Steinke EE, Wright DW, Chung ML, Moser DK. Sexual self-concept, anxiety, and self-efficacy predict sexual activity in heart failure and healthy elders. Heart Lung.2008;7(5): Newton DC, McCabe M. Effects of sexually transmitted infection status, relationship status, and disclosure status on sexual self-concept. J Sex Res.2008;45(2): Breakwell GM, Millward LJ. Sexual self-concept and sexual risk-taking. J Adolesc.1997;20(1): Ir J Military Medicine Vol. 14, No. 4, Winter 201